Emeritus hoogleraar Jan Wouter ten Cate (1939 – 2020)

Ten Cate was gedurende zijn gehele academische leven verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1966 zijn artsexamen aflegde en in 1971 promoveerde op een proefschrift over hemostase en de rol van bloedplaatjes bij bloedstolling. In 1989 werd hij aangesteld als bijzonder hoogleraar op het gebied van trombosebehandeling, een aanstelling die in 1994 werd omgezet in een gewoon hoogleraarschap.
 
Onder zijn leiding groeide de afdeling hematologie en werd de basis gelegd voor de afdeling vasculaire geneeskunde die er nu is. Hij legde een sterke verbinding tussen hematologie en hart- en vaatziekten door aandacht te besteden aan de rol van onder meer bloedstolling en cholesterol. Door onderzoekers bij elkaar te brengen, samenwerking met de Canadese McMaster-universiteit op te zetten en het vak in Nederland op de kaart te zetten, leverde hij  een belangrijke bijdrage aan de vooraanstaande positie van Nederlandse artsen en onderzoekers op het gebied van trombose. Mede dankzij hem is de diagnostiek van trombose sterk verbeterd.

Van 1996 tot 2002 was Ten Cate voorzitter van het Algemeen Bestuur van de Wetenschappelijke Adviesraad van de Hartstichting. Daarnaast en daarvoor was hij lid van diverse selectiecommissies voor beurzen en adviseur van de Cardiovascular Genomics Committee. Hij ontving gedurende zijn carrière zelf drie beurzen voor onderzoek. In de jaren negentig van de vorige eeuw leidde hij samen met professor Hans Pannekoek een groot onderzoeksprogramma naar slagaderverkalking en leverde daarmee een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de moleculaire cardiologie.
 
In 1998 stopte Ten Cate op eigen verzoek met leiding geven aan zijn afdeling, om de ruimte te geven aan een jongere generatie. Hij hield tot vlak voor zijn overlijden warm contact met collega’s, promovendi en zelfs studenten. Tot op hoge leeftijd bezocht hij de uitreiking van de naar hem vernoemde Jan Wouter ten Cate Prijs op het jaarlijkse symposium dat hij sinds 1978 organiseerde. Op het bureau in zijn werkkamer thuis lag een uitgeprint artikel van een oud-collega over COVID-19.
 
Vakgenoten die bij hem studeerden en met hem gewerkt hebben, noemen hem een inspirerende visionair en doener die zich met alles wat hij had inzette voor zijn promovendi en patiënten. Een ras-optimist en onconventionele levensgenieter, die overal de humor van inzag. Een in zijn ogen te saaie lezing over de geschiedenis van het trombose-onderzoek vertelde hij samen met zijn Leidse collega Frits Rosendaal achterstevoren, zodat grote doorbraken en ontwikkelingen op dat terrein niet ontdekt maar juist weer vergeten werden.
 
Ook bij de Hartstichting wordt Ten Cate herinnerd als een aimabele man met een groot gevoel voor humor, die door zijn familie en oud-collega’s zeer zal worden gemist.