Professionals.Hartstichting.nl wordt geladen

8 november 2023

Voor de Hartstichting is de onafhankelijkheid en transparantie van wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met bedrijven van groot belang. Steeds vaker financiert de Hartstichting wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten samen met anderen. 

Wat is het uitgangspunt van deze richtlijnen?

Een samenwerking die aan de Hartstichting wordt voorgelegd voor financiering draagt te allen tijde bij aan de missie, visie en doelen van de Hartstichting. De Hartstichting is een gezondheidsfonds en is voor haar inkomsten bijna volledig afhankelijk van giften uit de samenleving. We vinden het daarom belangrijk deze donaties zorgvuldig in te zetten om onze doelen te bereiken. We doen dit onder andere door op een transparante en zorgvuldige wijze onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek te financieren.

Op welke samenwerkingen zijn deze richtlijnen van toepassing?

In deze richtlijnen zijn de kaders en uitgangspunten vastgelegd voor indirecte samenwerking met derde partijen. Van een indirecte samenwerking is onder andere sprake wanneer de Hartstichting samen met een of meerdere partijen een onderzoek mogelijk maakt. Wanneer bij een indirecte samenwerking sprake is van een financiële bijdrage van andere partijen, dan ontvangt niet de Hartstichting, maar een andere partij deze middelen. Doorgaans is dat de aanvragende onderzoeksinstelling.

Wie maakt gebruik van deze richtlijnen?

Partijen die geïnteresseerd zijn om samen met de Hartstichting een onderzoek te financieren kunnen deze richtlijnen gebruiken. Hiermee kunnen zij een samenwerking zo vormgeven dat deze in lijn is met de uitgangspunten die de Hartstichting hanteert voor cofinancieringsprojecten. Voor de medewerkers van de Hartstichting en leden van beoordelings- en adviescommissies bieden deze richtlijnen kaders voor het beoordelen van onderzoeksprojecten en het nemen van een financieringsbesluit.

De 11 richtlijnen

We hanteren onderstaande 11 richtlijnen bij het financieren van onderzoek waarbij commerciële partijen zijn betrokken, als adviseur, financier, uitvoerder of samenwerkingspartner.

  • 1. Integriteit en compliance

    Wat

    Een samenwerkingspartner handelt te allen tijde integer en heeft zijn compliance goed op orde. Dit kan door het naleven van geldende gedragscodes (code of conduct) of code of ethics voor de branche of koepelorganisaties eventueel aangevuld met een eigen gedragscode.

    Waarom

    Integriteit en transparantie zijn voor de Hartstichting belangrijke kernwaarden. De Hartstichting is een gezondheidsfonds met een duidelijke publieke missie. We zijn van én voor het Nederlandse publiek en patiënten met (risico op) hart- en vaatziekten. Onze donateurs mogen van de Hartstichting verwachten én moeten er altijd op kunnen vertrouwen dat we samenwerken met partijen die deze normen en waarden respecteren.

    Hoe

    De Hartstichting neemt in overeenkomsten altijd een verwijzing op naar de code of ethics of code of conduct van de betreffende (branche- of koepel) organisatie. Verantwoordelijken binnen de Hartstichting toetsen dit en brengen advies uit aan het management of de code of ethics of code of conduct van de betrokken externe partijen voldoet voor samenwerking met de Hartstichting. Bij het voornemen tot het aangaan van een nieuwe samenwerking met een private partij zal de Hartstichting voorafgaand de code of conduct of de code of ethics van betreffende partij toetsen.

  • 2. Intellectueel eigendom en licensering 

    Wat

    Er worden redelijke afspraken gemaakt over het eigenaarschap van intellectueel eigendom, licensering en eventuele revenuen voortkomend uit onderzoek dat mede mogelijk wordt gemaakt door de Hartstichting. Wat een redelijke afspraak is wordt bepaald door de relatieve bijdragen van de verschillende betrokken partijen aan de ingebrachte kennis voor de start van het onderzoek, aan de uitvoering van het onderzoek en aan de doorontwikkeling.

    Waarom

    Het is voor de Hartstichting belangrijk dat kennis ten goede komt aan de Nederlandse samenleving. Het beschermen van kennis kan hieraan bijdragen. Daarnaast vindt de Hartstichting dat een gedeelte van de revenuen ten goede moet komen aan de Hartstichting wanneer een onderzoeksresultaat mede tot stand is gekomen met financiële steun van de Hartstichting én economisch rendeert. De Hartstichting zal deze middelen weer inzetten om nieuw onderzoek te financieren.

    Hoe

    De Hartstichting maakt in de financieringsovereenkomsten met kennisinstellingen afspraken over de verdeling van revenuen die voortkomen uit door Hartstichting gefinancierd onderzoek. Wanneer een kennisinstelling geen revenuen ontvangt omdat er geen nieuw intellectueel eigendom in het project wordt gegenereerd en revenuen toekomen aan een andere samenwerkingspartner dan kan de Hartstichting afspraken maken met deze partij over de inzet van een deel van de revenuen. Het gaat hier om een andere cofinancier (commerciële partij) die belang heeft bij de uitkomst van deze studie bijvoorbeeld een farmaceut.

  • 3. Onderzoek

    Wat

    De Hartstichting financiert alleen studies die door een onderzoeker verbonden aan een publieke onderzoeksinstelling of ziekenhuis zijn geïnitieerd en draagt niet bij aan onderzoek dat wordt uitgevoerd in opdracht van of op verzoek van een samenwerkingspartner die een commercieel belang heeft bij de uitkomsten van een studie.

    Waarom

    De Hartstichting vindt het belangrijk dat onderzoek onafhankelijk wordt uitgevoerd en dat dit altijd ten goede moet komen aan hart- en vaatgezondheid. Kwaliteit en relevantie laten we toetsen door externe experts. De Hartstichting stelt zich op het standpunt dat een commerciële partij die opdracht geeft voor een studie zelf verantwoordelijk is voor de financiering en geen beroep kan doen op donateurs van de Hartstichting.

    Hoe

    De Hartstichting en haar beoordelingscommissies gaan op basis van een onderzoek aanvraag na wat de relatie is tussen de partners, al dan niet met commercieel belang, en de verantwoordelijk academisch onderzoeker. Het moet onomstotelijk vaststaan (eventueel inclusief verklaring) dat partijen met een commercieel belang geen invloed hebben gehad op de totstandkoming van de aanvraag.

  • 4. Communicatie 

    Wat

    Voordat een onderzoek van start gaat, maakt de Hartstichting transparante afspraken met onderzoekers en de overige samenwerkingspartners over de wijze waarop informatie over de samenwerking en de uitkomsten van de studie gedeeld wordt met het publiek. De Hartstichting verwacht dat alle partijen zich inspannen om de uitkomsten van een studie zo snel als mogelijk wetenschappelijk en publiekelijk bekend te maken.  De Hartstichting neemt in beginsel het initiatief voor de publiekscommunicatie over onderzoek waarin zij als (hoofd)financier optreedt.

    Waarom

    De Hartstichting vindt een breed draagvlak in de samenleving belangrijk en vindt het daarbij vanzelfsprekend dat de samenleving, die via donaties een studie mogelijk maakt, ook zo snel mogelijk wordt geïnformeerd over de uitkomst. Heldere publiekscommunicatie is hierin een essentiële component en tevens van cruciaal belang voor het aantrekken van financiering voor nieuw onderzoek.

    Hoe

    Samenwerkingen met commerciële partijen en de Hartstichting vinden uitsluitend plaats nadat hier heldere schriftelijke afspraken over zijn gemaakt. Gezamenlijke uitingen zijn niet toegestaan tenzij dit van tevoren is afgesproken. Ook bij indirecte samenwerking met private partijen blijft de Hartstichting onafhankelijk en onpartijdig. De Hartstichting zal nooit een specifieke fabrikant of een specifiek product aanbevelen. De Hartstichting hecht eraan het belang en de aard van de samenwerking op begrijpelijke en heldere wijze te communiceren. Indien nodig, of door een van de partijen gewenst, stellen we gezamenlijk een Q&A op. De Hartstichting zet haar experts op het gebied van wetenschapsvoorlichting in om bij te dragen aan het verspreiden van resultaten van door de Hartstichting gefinancierd onderzoek.

  • 5. Proportionaliteit

    Wat

    De omvang van de bijdrage die de Hartstichting levert aan een project moet in een goede en eerlijke verhouding staan tot de bijdrage van andere cofinanciers.

    Waarom

    De Hartstichting wil graag projecten mogelijk maken die zonder haar bijdrage niet van de grond zouden komen. We kijken daarom zorgvuldig naar de rol die we kunnen en moeten spelen bij de financiering van een project. We kijken ook naar de andere cofinanciers. We kiezen een positie, zowel inhoudelijk als financieel, die in redelijke verhouding staat tot de rol en de belangen van de andere partijen.

    Hoe

    De Hartstichting neemt hier mede op advies van de beoordelingscommissies een standpunt over in. De omvang van de bijdrage van de Hartstichting hangt af van verschillende factoren, zoals bijvoorbeeld de omvang van de bijdrage van een onderzoeksproject aan de missie van de Hartstichting, de hart- en vaatagenda of witte vlekken in onze onderzoekportefeuille.

  • 6. Cofinanciering door partijen met een commercieel belang bij de uitkomst van een studie

    Wat

    Wanneer een onderzoek cofinanciering ontvangt van een partij die commercieel voordeel kan hebben bij de uitkomsten van een studie, moet overtuigend helder gemaakt worden waarom steun van de Hartstichting gerechtvaardigd is. Dit speelt specifiek wanneer er gebruik gemaakt wordt van kennis of producten die eigendom zijn van deze partij en nog onder patent zijn.

    Waarom

    De Hartstichting wil onderzoek mogelijk maken dat zonder onze steun niet uitgevoerd kan worden en is kritisch op de inzet van de beperkte middelen we kunnen besteden aan onderzoek. Daarom kijken we altijd of er andere partijen zie die een studie (gedeeltelijk) kunnen financieren. De rol van de Hartstichting is onder andere die van initiator en versneller.

    Hoe

    De aanvrager van een studie moet overtuigend duidelijk maken waarom publieke middelen aangewend dienen te worden en waarom er aan de betreffende private partij of samenwerkingspartner geen financiële bijdrage gevraagd wordt. Eventueel gaat de Hartstichting met betrokken partijen in overleg.

  • 7. Geen exclusiviteit

    Wat

    Door een samenwerking aan te gaan, sluit de Hartstichting samenwerking met andere, bijvoorbeeld onderling concurrerende, organisaties of bedrijven niet uit.

    Waarom

    De Hartstichting is en blijft onafhankelijk en werkt samen met alle partijen die kunnen bijdragen aan onze missie.

    Hoe

    De Hartstichting stimuleert cofinanciering van verschillende private of commerciële partijen in één onderzoeksproject. De Hartstichting maakt nooit afspraken over exclusiviteit, of vergelijkbare voorwaarden.

  • 8. Screening en externe toetsing

    Wat

    De organisaties waar de Hartstichting een samenwerking mee aangaat worden getoetst op het bestuur en de financiële gezondheid en maatschappelijke impact van de organisatie. Dit geldt niet alleen voor meerjarige partnerships, maar voor alle – ook kortdurende – samenwerkingen.

    Waarom

    De Hartstichting werkt niet samen met bedrijven waarvan het product, de bedrijfsvoering, het imago en/of het bestuur de reputatie van de Hartstichting op enige wijze kan schaden. In ieder geval – doch niet uitsluitend – wordt samenwerking uitgesloten met bedrijven die kernactiviteiten uitvoeren op het gebied van tabak, bont, porno en wapens (inclusief clustermunitie), dan wel met leveranciers waarvan meer dan 5% van de omzet afkomstig is van bedrijven actief in één van deze sectoren.

    Hoe

    Indien het om beursgenoteerde bedrijven gaat wordt er gebruik gemaakt van toetsing door Sustainalitics (een internationaal onafhankelijk onderzoeks-, rating- en analysebureau op het gebied van Environmental, Social, and Corporate Governance (ESG)). Indien het om niet-beursgenoteerde bedrijven gaat hanteert de Hartstichting een eigen marginale toetsing op basis van publieke bronnen. Meer informatie over de bedrijfstakken waarmee de Hartstichting niet samenwerkt staat beschreven in de Gedragscode samenwerking bedrijven.

  • 9. Bestuur

    Wat

    Is het bestuur van het project goed geregeld? Indien er binnen het project wordt samengewerkt met een (private) partij dan is het van belang dat de contactpersoon hiervan de belangen van deze partij op een integere, objectieve en onbevooroordeelde wijze kan behartigen. Deze persoon heeft een niet-commerciële functie en geen persoonlijke commerciële belangen bij de uitkomsten van betreffend project. Mogelijke contactpersonen zijn bijvoorbeeld het hoofd van een medische afdeling of onderzoeksafdeling.

    Waarom

    De Hartstichting vindt een transparante en onafhankelijke uitvoering van onderzoek van groot belang en vindt dat er voldoende afstand moet worden betracht tussen medewerkers met een commerciële opdracht en een onderzoeksteam.

    Hoe

    De Hartstichting toetst de inrichting van het bestuur binnen het onderzoeksproject volgens interne richtlijnen.

  • 10. Publicaties

    Wat

    Onderzoekers die werkzaam zijn op projecten die worden gesteund door de Hartstichting hebben publicatievrijheid. Cofinanciers kunnen geen wetenschappelijke publicaties blokkeren of publicaties onredelijk lang tegenhouden, ook al zijn resultaten niet in het belang van één van de financiers. In het geval dat resultaten beschermd moeten worden zullen alle partijen zich actief inzetten om de beoordelingstermijn zo kort mogelijk te maken.

    Waarom

    De Hartstichting hecht grote waarde aan de onafhankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek en transparantie. Onderdeel hiervan is dat onderzoekers zowel positieve als negatieve uitkomsten van onderzoek publiceren. Dit draagt bij aan het vergroten van kennis en voorkomt onnodig onderzoek in de toekomst en mogelijke gezondheidsschade.

    Hoe

    Er wordt een redelijke termijn gehanteerd om publicaties te beoordelen op IP-gevoelige of commercieel gevoelige resultaten. Er worden transparante afspraken gemaakt over op welke gronden een publicatie kan worden aangehouden. Deze afspraken worden vastgelegd in de overeenkomsten die de financiers afsluiten met de onderzoekers.

  • 11. Belangenverstrengeling

    Wat

    Iedere vorm of schijn van belangenverstrengeling tussen onderzoeker en commerciële partijen moet zijn uitgesloten, zowel op financieel, persoonlijk als professioneel vlak.

    Waarom

    Onafhankelijkheid, integriteit en transparantie zijn essentieel. Ook mogen er geen financiële of andere persoonlijke factoren en belangen zijn die het professionele oordeel van de onderzoeker of onderzoeksgroep beïnvloeden.

    Hoe

    De onderzoeker is verplicht in de financieringsaanvraag te vermelden als er relaties zijn die mogelijk vallen onder bovengenoemde vlakken. Indien de relatie met betrokken of relevante derde partijen tijdens de looptijd van het onderzoek ontstaat, dient de onderzoeker dit per ommegaande te melden bij de contactpersoon bij de Hartstichting. De Hartstichting controleert dit steekproefsgewijs. Indien een (schijn van) belangenverstrengeling blijkt, heeft de Hartstichting het recht de overeenkomst te ontbinden en eventueel reeds uitbetaalde financiering terug te vorderen.

Contact met de Hartstichting

Heb je vragen over de inhoud van dit document of wil je bespreken of jouw publiek-private samenwerking aan de richtlijnen van de Hartstichting voldoet? Neem dan contact op via: [email protected].