29 januari 2024

Dit zijn de 7 uitdagingen van de hart- en vaatagenda

Hart- en vaatziekten zijn de tweede doodsoorzaak in Nederland. Ook zijn hart- en vaatziekten de belangrijkste reden voor ziekenhuisopnamen. Op dit moment zijn er 1,7 miljoen Nederlanders met een hart- of vaatziekte. Als we niets doen, zijn dat er over een paar jaar 1 miljoen meer dan nu. Dat kan en moet anders. Samen met patiënten en hun naasten, wetenschappers, zorgverleners, beleidsmakers, donateurs en vrijwilligers hebben we de 7 belangrijkste uitdagingen vastgesteld voor de komende 10 jaar: de hart- en vaatagenda.

Richt de zorg zo in dat iedereen voldoende en passende zorg blijft krijgen.

Iedereen ziet en merkt hoe de gezondheidszorg zwaar onder druk komt te staan. Het aantal patiënten stijgt hard. Ook kampt de gezondheidszorg met grote personeelstekorten. Als hart- en vaatpatiënten lang moeten wachten op behandeling in het ziekenhuis, komen levens in gevaar. We moeten nú zorgen dat iedereen straks voldoende zorg krijgt.

Een illustratie over 'Zorg voor iedereen'

Hoe? Door de gezondheidszorg anders in te richten. Mensen met een hoog risico op ziekte moeten persoonlijke zorg en aandacht blijven krijgen. Mensen met een laag risico kunnen hun gezondheid steeds meer thuis volgen en verbeteren. Snelle hulp bij acute hart- en vaatziekten moet voor iedereen beschikbaar zijn. Daarnaast blijft extra geld en menskracht nodig om in Nederland de beste zorg te kunnen bieden. Alleen op die manier blijft elke patiënt de zorg krijgen die nodig is.

Houd bij hart- en vaatziekten meer rekening met verschillen tussen mensen.

Kun je je voorstellen dat vroeger al het onderzoek gericht was op mannen? Gelukkig is dat, mede dankzij de Hartstichting, tegenwoordig wel anders en kijken wetenschappers in onderzoek ook specifiek naar vrouwen. Maar dit is niet genoeg, want daarnaast kunnen leeftijd, persoonlijke omstandigheden en verschillende etnische achtergronden leiden tot een verschil in risico op hart- en vaatziekten of bijvoorbeeld andere bijwerkingen van medicijnen.

Een illustratie over 'Oog voor verschillen'

Onze kennis daarover schiet in veel gevallen nog tekort. De Hartstichting ziet het als basisrecht dat elk mens de zorg krijgt die voor diegene het beste is. Daarom moet er in de voorlichting, in de zorg voor mensen met hart- en vaatziekten en in wetenschappelijk onderzoek aandacht zijn voor verschillen tussen mensen.

Pas nieuwe kennis en technieken sneller toe in de zorg.

Nederland is op het gebied van onderzoek naar hart- en vaatziekten een van de koplopers in de wereld. Maar na onderzoek moet er nog veel gebeuren en dit kost tijd en geld. Na de eerste onderzoeksresultaten duurt het gemiddeld 17 jaar voordat patiënten echt voordeel hebben van nieuwe medicijnen, behandelingen of hulpmiddelen.

Een illustratie over 'Kennis sneller toepassen'

Wat wetenschappers ontdekken, moet zo snel mogelijk worden toegepast in de praktijk. En nieuwe ontwikkelingen moeten beter aansluiten bij de behoeften van patiënten. Daar is aandacht, geld en expertise voor nodig. Hier ligt ook een rol voor de overheid. Samen gaan we ervoor zorgen dat patiënten meer en sneller baat hebben bij resultaten van wetenschappelijk onderzoek.

Werk aan een omgeving waarin gezond leven makkelijk is.

De helft minder nieuwe hart- en vaatpatiënten in de komende 10 jaar. Als iedereen gezonde waarden heeft, dan is dat mogelijk. Die waarden zijn: gewicht, bloeddruk, bloedsuiker, cholesterol en niet roken. Gezond leven speelt daarin een belangrijke rol en een gezonde omgeving is daar onmisbaar voor. Gezonde voeding ligt vooraan in de supermarkt en is betaalbaar.

Gezonder eten gaat vanzelf als fabrikanten minder zout en suiker toevoegen. Een trapveldje in de buurt nodigt kinderen uit om te bewegen. Samen met de overheid, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven kunnen we ervoor zorgen dat een gezonde omgeving snel de gewoonste zaak van de wereld wordt.

Ontdek hart- en vaatziekten op tijd.

Zou het niet fantastisch zijn als je al behandeld wordt voordat je merkt dat je een hart- of vaatziekte hebt? Dat klinkt misschien ongelooflijk, maar met nieuwe technieken kunnen artsen hart- en vaatziekten steeds eerder opsporen. Hart- en vaatziekten ontstaan vaak voordat je klachten krijgt. Het gevolg: mensen lopen onherstelbare schade op of sterven zelfs. Dit willen we voorkomen.

Een illustratie over 'op tijd ontdekken'

Artsen kunnen patiënten veel eerder behandelen als zij hart- en vaatziekten en mensen met een hoog risico vroeg opsporen. Er is meer kennis nodig om beter te voorspellen hoe deze ziektes verlopen, hoe ze te ontdekken en dan op de beste manier te behandelen. Zo kunnen we samen met wetenschappers en artsen ervoor zorgen dat minder mensen ziek worden.

Voorspel en behandel hart- en vaatziekten per persoon.

Is dit wel de beste behandeling voor mij? Patiënten vragen het zich regelmatig af. Ook voor artsen is het vaak de vraag: wat is precies de juiste aanpak voor deze ene patiënt? Bij niemand verloopt een ziekte op dezelfde manier en bij niemand werken medicijnen en behandelingen precies hetzelfde. Bijwerkingen, erfelijke aanleg en andere ziekten kunnen hierbij een rol spelen.

Ook kunnen we nog niet goed voorspellen welke mensen ziek worden en hoe ernstig. Dit is extra lastig voor mensen met een zeldzame erfelijke aandoening. Er is meer kennis nodig. We maken ons, samen met onze partners, hard voor meer onderzoek naar en inzet van behandeling op maat.

Herken hartfalen beter en behandel op maat.

Bij hartfalen kan het hart niet genoeg bloed rondpompen. Dat geeft klachten als kortademigheid, vermoeidheid en het vasthouden van vocht. Veel mensen weten niet wat hartfalen is, maar we schatten dat 500.000 Nederlanders deze ernstige ziekte hebben. Meer dan de helft daarvan weet dit niet. Het aantal mensen met hartfalen gaat de komende jaren hard stijgen.

Een illustratie over 'hartfalen aanpakken'

Van mensen van 50 jaar krijgt 1 op de 4 ooit hartfalen en 1 op de 20 mensen sterft aan hartfalen. Genezen van hartfalen is meestal nog niet mogelijk. Een behandeling werkt soms wel voor de ene soort hartfalen, maar niet voor de andere. Er zijn behandelingen nodig voor álle soorten hartfalen. Door hartfalen vroeg te herkennen kunnen artsen patiënten eerder behandelen. Zo krijgen patiënten minder klachten en een betere kwaliteit van leven.

De zeven thema's van de hart- en vaatagenda in een cirkel

Wat is een hart- en vaatagenda precies?
Deze 7 belangrijkste uitdagingen op het gebied van hart- en vaatziekten zijn het resultaat van groepsgesprekken en een landelijke stemming. We noemen het de hart- en vaatagenda. De uitdagingen op de agenda zullen de komende jaren aandacht krijgen door bijvoorbeeld onderzoek en voorlichting.

In 2014 hebben we dit met de onderzoeksagenda ook gedaan. We hebben onderzoek gesteund naar belangrijke onderwerpen, zoals hart- en vaatziekten bij vrouwen. We hebben veel van onze doelen bereikt en nu is het tijd voor nieuwe uitdagingen.
Hoe is de agenda tot stand gekomen?
We vinden het belangrijk dat veel mensen de uitdagingen op de agenda steunen. We hebben, met ondersteuning van onze partner Harteraad, 18 groepsgesprekken georganiseerd. Daaraan hebben ruim 180 mensen deelgenomen: patiënten en hun naasten, wetenschappers, zorgverleners, beleidsmakers, donateurs en vrijwilligers.

We hebben alle ideeën verzameld en uitgewerkt in een vragenlijst met 20 uitdagingen. Op deze vragenlijst hebben van 26 oktober tot en met 20 november 10.955 mensen gestemd. Daaronder waren natuurlijk patiënten en hun naasten, wetenschappers, zorgverleners, donateurs, vrijwilligers en geïnteresseerden.

Uit deze brede stemming is de hart- en vaatagenda voortgekomen. Het proces is vooraf bedacht met en stap voor stap gecontroleerd door een onafhankelijke begeleidingscommissie.
Hoe gaat het nu verder?
Met de hart- en vaatagenda staan we sterk: samen kunnen we zorgen dat er minder mensen hart- en vaatziekten krijgen. Om dat te bereiken, moet er nog veel gebeuren. Met ervaringsdeskundigen, wetenschappers en artsen gaan we de hart- en vaatagenda verder uitwerken.

Welke stappen moeten er worden genomen en door wie? Na de zomer maken we de uitwerking bekend. Dan weten we hoe we de nieuwe hart- en vaartagenda de komende jaren samen gaan uitvoeren. Zo kunnen we de komende 10 jaar zorgen voor een gezond hart voor iedereen: voor nu én later.

Interessant voor jou

Resultaat van de maand: vroegopspoorder Amy Groenewegen

Wie blinkt er volgens jou uit in samenwerking?

Hartstichting kent vier persoonsgebonden Dekkerbeurzen toe