“Ik heb een prachtige tijd gehad bij de Hartstichting”

Onder de leiding van Italianer werden de banden met artsen, wetenschappers en het bedrijfsleven aangehaald en nieuwe samenwerkingsverbanden gesmeed.

“Nooit eerder heb ik zo lang dezelfde baan of functie bekleed, dus dat ik ruim acht jaar bij de Hartstichting heb gewerkt is voor mij wel bijzonder. En nee, dat was geen kwestie van volhouden. Het ging vanzelf. Er kwamen steeds nieuwe kansen op ons pad waardoor het voor mezelf ook interessant bleef en ik heb heel veel interessante mensen kunnen ontmoeten, zowel binnen als buiten de Hartstichting.​”

Trots

“Nederland kent zoveel wetenschappelijk talenten die wereldwijd aan de top staan, maar vaak zo bescheiden zijn. En bij de Hartstichting werken veel leuke, gemotiveerde mensen waar ik echt trots op ben. We hebben samen met patiënten, artsen, wetenschappers en donateurs de Onderzoeksagenda opgesteld, veel geslaagde evenementen georganiseerd, nieuwe samenwerkingen opgezet en met elkaar veel kunnen bereiken. Ik heb een prachtige en zinvolle tijd gehad bij de Hartstichting.”

Vernieuwen en samenwerken 

Italianer vindt het dankbaarder om mensen af te remmen dan op te duwen. “Ik word graag verrast met ideeën en originele plannen.” Bovenal is hij de man van de samenwerkingen. Italianer was aanjager van de DCVA, de Dutch Cardiovasculair Alliance die in 2018 het licht zag. Ook had hij een prominente rol binnen de Alliantie Nederland Rookvrij, die tegenwoordig Gezondheidsfondsen voor Rookvrij heet en waarbij ook Longfonds en KWF Kankerbestrijding zijn aangesloten. Over deze samenwerkingsverbanden praat hij graag, net als over de 6-minutenzones, de voedselalliantie en de samenwerkingen met het bedrijfsleven- maar altijd zonder zichzelf op de voorgrond te plaatsen. “Ik vind dat we heel veel mooie samenwerkingen met andere partijen hebben opgezet. Daar zijn we als Hartstichting goed in. En ja, zelf vind ik het ook altijd uitdagend om alle partijen op een lijn te krijgen.”

Geloofwaardigheid opbouwen

Dat kwam goed uit, want toen Italianer begon was de relatie met ‘het veld’ niet zo goed. “Daarom heb ik veel geïnvesteerd in contacten met bijvoorbeeld cardiologen en wetenschappers. Zo heb ik een paar dagen meegelopen op de operatiekamer van het UMCG Groningen. Dat iemand een dag komt kijken zijn ze daar wel gewend, maar een paar dagen was voor hen bijzonder. Dan raak je met elkaar in gesprek over hoe de Hartstichting iets kan doen voor patiënten en de medische wetenschap. Dat leverde bovendien goede relaties op en dat hadden en hebben we hard nodig. Alléén kan de Hartstichting niets.”

Dilemma’s in samenwerking met bedrijven

Italianer kwam in 2013 binnen in een organisatie waar veel medewerkers met argusogen naar voedselproducenten keken. “Daar moest je niet mee praten want die deden veel te veel zout en verzadigd vet in hun producten. Hetzelfde gold en geldt voor sommige supermarken: die verkopen sigaretten en dat willen we niet. Maar supermarkten hangen ook AED’s op en dat willen we wel. Die uitdagingen in de samenwerking met bedrijven heb ik altijd interessant gevonden. Je moet vasthouden aan je eigen principes, maar niet vervreemden van de buitenwereld.”

En dus ging Italianer wel in gesprek met bedrijven, met als inzet: Wat hebben wij aan elkaar en wat kunnen we nog meer voor elkaar doen? “Daar zijn mooie afspraken uit voortgekomen. En mooie kansen voor ons, bijvoorbeeld gratis reclamezendtijd waardoor het aantal deelnemers aan de Elfstrandentocht flink toenam of de marketingkracht van Philips om een succesvol crowdfundingplatform voor buurt-AED’s op te zetten. We hebben steeds gezocht naar manieren om elkaar aan te vullen, maar tegelijkertijd kritisch te blijven op wat niet goed gaat. We moeten als Hartstichting de vrijheid houden om bijvoorbeeld te kunnen blijven zeggen: jullie brengen ongezond eten op de markt.”

Verandering teweegbrengen

Zorgen dat mensen morgen iets anders doen dan ze vandaag doen. Dat is de dagelijkse uitdaging voor de Hartstichting. “Of dat nou bestuurders van organisaties zijn, of het publiek, we proberen dikwijls een gedragsverandering teweeg te brengen.”

“Aan de onderhandelingstafel kun je ook veel bereiken. Soms moet je daarbij op je strepen gaan staan. Zoals bij de totstandkoming van het Nationaal Preventieakkoord. Toen dreigden er ook belangenorganisaties van de tabaksindustrie aan tafel te komen. Daar ben ik toen namens de achterban voor gaan liggen. Vasthoudendheid zonder drammen is dan belangrijk. Dat mogen we wel wat vaker doen, want daarmee vergroot je als organisatie ook je zichtbaarheid.” Hij hoopt dat zijn opvolger, met zijn achtergrond in media en communicatie, de Hartstichting goed in de media zal neerzetten. “Iedereen kent de Hartstichting, maar niet iedereen weet precies welke dingen we doen om de gezondheidskansen van Nederlanders te vergroten. We moeten onszelf misschien af en toe wat meer op de borst kloppen.”

Rookvrij Nederland als speerpunt

Italianer heeft zich ervoor ingezet dat banken en pensioenfondsen stopten met investeringen in de tabaksindustrie, omdat dat iets was waarin hij, als directeur van de Hartstichting, een verschil kon maken. Al leidde hij een organisatie van circa 150 mensen, “alleen directeur zijn voegt niet zoveel toe, maar een organisatie overhalen om te stoppen met investeringen in tabak wel.”

Dat roken een van zijn speerpunten werd, stond niet in de sterren geschreven. “Toen ik bij de Hartstichting begon, vond ik roken wel onverstandig en schadelijk, maar verder was ik er niet zo mee bezig. Pas toen ik me er steeds meer in ging verdiepen, werd ik fanatieker. Ik zag het amorele, waarbij mensen voor de gek worden gehouden en verslaafd gemaakt, dus inmiddels ben ik wel strijdbaar en vind ik dat mensen moeten kunnen opgroeien en leven in een rookvrije samenleving.”

Loslaten

Binnenkort trekt hij de deur van de Hartstichting achter zich dicht. Hij gaat de mensen en de dynamiek missen. “Nu kan ik, als er iets in het nieuws voorbijkomt dat ons raakt, meteen gaan rondbellen en kijken of we daar iets mee kunnen of moeten. Het zal wel even wennen worden om dat los te laten. Aan de andere kant: het leven gaat door. Ik ben iemand die makkelijk volgende stappen zet.” Wat hij gaat doen, weet hij nog niet. Eerst maar eens zijn hoofd leegmaken.

Dat gold ook voor het bedrijfsleven. Ook daar bouwde hij langzaam maar gestaag aan zijn netwerk en geloofwaardigheid. “Dat kost tijd en dat heb ik misschien wat onderschat in het begin. Die geloofwaardigheid heb je echt nodig als je met externe stakeholders in gesprek bent, zeker als je ze probeert te overtuigen dat ze iets moeten doen op het gebied van gezonde leefstijl bijvoorbeeld. Dan geloven ze je echt niet op je eerste dag.”