Professionals.Hartstichting.nl wordt geladen

Burgerwetenschap, ook wel bekend als citizen science, is een steeds vaker toegepaste methodiek. Hierbij nemen burgers een prominente rol in tijdens onderzoek. De Hartstichting ziet een meerwaarde in het betrekken van burgers bij onderzoek. Onder meer omdat burgers:

  • vaak anders tegen onderzoeksproblemen aankijken;
  • ervaringskennis en nieuwe perspectieven inbrengen;
  • met verrassende ideeën komen;
  • meer en andere data kunnen verzamelen. 

Belemmeringen

Het toepassen van burgerwetenschap brengt nog wel wat belemmeringen met zich mee. Zeker als het gaat om onderzoek binnen het gezondheidsdomein waar gebruik gemaakt wordt van persoonlijke bevindingen en medische data. Een groep onderzoekers onder leiding van Sabine Wildevuur (directeur DesignLab, Universiteit Twente), Gera Nagelhout (lector Betrokken Wetenschap, Avans Hogeschool) en dr. Karen Mogendorff (senior onderzoeker, Avans Hogeschool) gaat deze belemmeringen onderzoeken en oplossingen ontwikkelen.

ZonMw hecht veel belang aan dit extra evaluatie-onderzoek en stelde hiervoor extra budget beschikbaar in de samenwerking met de Hartstichting. Hierdoor konden we gezamenlijk niet alleen 7 burgerwetenschap onderzoeksprojecten naar hart- en vaatziekten financieren, maar ook dit evaluatie-onderzoek dat toekomstige burgerwetenschap in andere vakgebieden ondersteunt. 

Onderzoek

Eerst brengen de onderzoekers in kaart wat de bevorderende en belemmerende factoren van burgerwetenschap binnen het gezondheidsdomein zijn. Zij kijken hierbij naar de verschillende betrokken partijen en hun rol. Daarna gaan zij een tool ontwikkelen waarmee de belemmeringen aangepakt worden. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de tool beschikbaar komt voor iedereen die burgerwetenschap wil inzetten voor onderzoek. 

  • Tien principes van burgerwetenschap

    Burgerwetenschap is een flexibel concept dat kan worden aangepast en toegepast binnen verschillende situaties en disciplines. De 10 principes zijn ontwikkeld door de werkgroep 'Sharing best practice and building capacity' van de European Citizen Science Association (ECSA). De principes liggen ten grondslag aan goede praktijken in burgerwetenschap.

    1. Burgerwetenschappelijke projecten betrekken burgers actief bij wetenschappelijk onderzoek dat nieuwe kennis of inzichten oplevert.
    2. Burgerwetenschappelijke projecten leiden tot een echt wetenschappelijk resultaat.
    3. Zowel de professionele wetenschappers als de burgerwetenschappers hebben baat bij hun deelname.
    4. Burgerwetenschappers kunnen, als ze dat willen, deelnemen aan verschillende fases van het wetenschappelijk proces.
    5. Burgerwetenschappers krijgen feedback vanuit en over het project.
    6. Burgerwetenschap wordt beschouwd als een onderzoeksaanpak zoals elke andere, met beperkingen en risico’s op fouten, waar rekening mee moet worden gehouden en waarvoor moet worden gecontroleerd.
    7. Data en metadata van burgerwetenschappelijke projecten worden openbaar ter beschikking gesteld en indien mogelijk worden de resultaten open access gepubliceerd.
    8. Burgerwetenschappers krijgen erkenning in de projectresultaten en publicaties.
    9. Burgerwetenschapsprogramma's worden geëvalueerd op hun wetenschappelijke output, kwaliteit van de data, ervaring van de deelnemers en op hun bredere impact op de maatschappij of het beleid.
    10. De projectleiders van burgerwetenschapsprojecten houden rekening met juridische en ethische kwesties aangaande copyrights, intellectuele eigendom, overeenkomsten voor het delen van data, vertrouwelijkheid, erkenningen en de milieueffecten van alle activiteiten.

    Een verdere toelichting op de tien principes vanuit de ECSA vind je hier. De tien principes zijn ook in andere talen beschikbaar.

We hebben dit jaar zeven burgerwetenschapsprojecten gefinancierd, ook in samenwerking met ZonMw.