Resultaat van de maand: leefstijlonderzoeker Michelle Brust

Door: Hanneke Reinders

Teachable moments staan bekend als momenten waarop mensen vatbaar zijn om iets te leren. Vaak na een belangrijke gebeurtenis in iemands leven. “In de zorg is teachable window eigenlijk passender”, vindt Brust. “Want die vatbare periode kan wel maanden na zo'n belangrijke gebeurtenis duren. Mensen realiseren ineens wat de impact is van de gebeurtenis, bijvoorbeeld een doorgemaakt hartinfarct. Ze vragen zich af wat ze nou echt belangrijk vinden in het leven. Het is een zelfreflectiemoment waardoor soms het zelfbeeld behoorlijk verandert. Voor iedereen werkt dit anders – de een kan meteen stoppen met roken, de ander vindt dat moeilijker." Michelle en collega’s proberen hier patronen in te herkennen.

Hoe kijk je naar de gevonden resultaten?
“We zijn heel open het onderzoek ingegaan en wilden kennis opdoen over leefstijlverandering na een hartincident. Ons voornaamste doel is de kans op een herhaling van het incident te verminderen. We vonden dat leeftijd als enige persoonskenmerk invloed heeft op de mate van ontvankelijkheid: hoe jonger, hoe meer patiënten openstaan voor leefstijladvies. Mogelijk komt dit door het feit dat jonge mensen gemiddeld meer levensjaren voor zich hebben. En interessant genoeg gaf slechts de helft van de ondervraagde mensen aan dat ze in het ziekenhuis leefstijladvies hadden gekregen, tegenover 90% bij hartrevalidatie. Of dit komt doordat er inderdaad geen advies is gegeven, of dat mensen het niet als zodanig herinneren, is nog de vraag. Mogelijk is daar nog wel een winst te behalen.”

Wat zou je aan zorgverleners willen meegeven?
“Het is goed om te weten dat patiënten echt openstaan voor leefstijladvies, zowel in het ziekenhuis als thuis. Mensen ervaren adviezen als positief. Het krijgen van adviezen versterkte ook hun motivatie om gezonder te leven. We hebben gemerkt dat advies van een cardioloog het meeste impact heeft, daarom is het goed als die als eerste over leefstijl begint. Andere zorgverleners versterken dit door adviezen te herhalen.

Ga het gesprek aan om persoonlijke adviezen te vinden die bij het leven en de opvattingen van de patiënt passen. Wat denkt de patiënt dat mee heeft gespeeld in de verslechtering van hun gezondheid? Kijk of je adviezen kunt bedenken die hierbij aansluiten, dat maakt het advies nog relevanter. En geef zo concreet mogelijke tips. ‘Ga gezonder eten’ is te vaag. Noem bijvoorbeeld specifieke producten waar veel zout in zit en adviseer om die producten te vermijden. Of licht toe hoe je voedingslabels leest.”

Waarom doe je onderzoek naar dit onderwerp?
“Ik vind menselijk gedrag erg interessant. Wat zijn factoren waardoor mensen wel of niet gezond leven? En wat maakt dat mensen hun gedrag willen veranderen? Acute hart- en vaatziekten, evenals de diagnose van een verhoogd risico hierop, zijn voor ons onderzoek heel bruikbaar omdat het een aangrijpende gebeurtenis is. Net als een kankerdiagnose, zwangerschap of diagnose van een naaste. Ik hoop dat we kennis uit deze vakgebieden ook kunnen benutten bij andere ziektebeelden.”

Dit zijn resultaten van de afgelopen tijd. We hopen dat het je inspireert of dat het op een andere manier nuttig is voor jou.

• Nordin Hanssen schreef een review over het effect van transplantaties van fecale microbiota op auto-immuunreacties bij muizen en mensen met diabetes type 1.
• Monika Gladka (OUTREACH) onderzocht eiwitten die betrokken zijn bij natriumuitscheiding in de urine. Ze beschrijven de impact van deze eiwitten op de ontwikkeling van het hart, homeostase en hartziekten.
• Inge Mulder toonde aan dat een selectieve ROCK2-remmer een gunstig effect heeft op de bloed-hersen barrière na hersenletsel.
• Promovenda Marie Depuydt (GENIUS) onderzocht welke cellen er in plaques zitten die een ader vernauwt. De grote hoeveelheid T-cellen kunnen duiden op een auto-immuunzikte.
• Jessica Kiefte en Michelle Brust onderzochten hoe je het beste gebruik kunt maken van de bereidheid om leefstijl aan te passen na een hartincident. Zo zijn patiënten ontvankelijk voor herhaald leefstijladvies, vooral van een cardioloog.